Sa gitna ng mga nagbabagang isyu sa ating bansa, tila hindi nauubusan ng mga kaganapang gumugulat sa sambayanang Pilipino. Mula sa misteryosong insidente sa loob ng Senado hanggang sa mainit na sagutan ng mga kilalang personalidad sa pulitika, sunod-sunod ang mga rebelasyon na dapat nating tutukan. Ang tanong ng karamihan: Ano nga ba ang totoo sa likod ng mga balitang ito? Sinadya ba o talagang nagkataon lang ang mga pangyayari?

Ang Misteryo ng Usok sa Senado

Isang nakakabahalang pangyayari ang gumimbal sa publiko nitong nakaraang Linggo—ang naiulat na insidente sa gusali ng Senado. Sa panahon kung saan walang pasok at inaasahang tahimik ang opisina, bigla na lamang nagkaroon ng aberya na nagdulot ng espekulasyon. Marami ang nagtaas ng kilay at nagtanong: Ito ba ay simpleng aksidente sa kuryente, o may mas malalim na dahilan?

Sa mundo ng pulitika, hindi maiiwasan ang mga hinala. May mga nagsasabing tila “sinadya” ang pangyayari upang burahin ang ilang mahahalagang ebidensya o dokumento, lalo na’t papalapit na ang pagtalakay sa 2025 General Appropriations Act (GAA). Ang ganitong mga kaganapan ay nagdudulot ng takot at pagdududa sa taumbayan. Kung totoo man ang mga haka-haka na may “sinunog” na ebidensya, ito ay isang malaking dagok sa ating demokrasya at sa paghahanap ng katotohanan. Gayunpaman, habang wala pang pinal na imbestigasyon, nananatili itong isang palaisipan na dapat nating bantayan.

Ang Rebelasyon sa ICC at ang ‘Biktima’

Samantala, naging maingay din ang balita tungkol sa desisyon ng International Criminal Court (ICC) kaugnay sa apela ni dating Pangulong Rodrigo Duterte. Isang ginang, na nagpakilalang ina ng isang biktima, ang hayagang nagdiwang at nagpahayag ng pasasalamat na hindi pinayagan ang pansamantalang paglaya ng dating pangulo. Ayon sa kanya, ito ay hustisya para sa kanyang anak na umano’y biktima ng “War on Drugs.”

Ngunit sa isang banda, may mga dokumentong lumabas na sumasalungat sa kanyang kwento. Ayon sa mga ulat at pagsusuri, ang kanyang anak na si Sunny Espinoza ay hindi nasawi dahil sa operasyon ng pulisya kontra droga, kundi dahil sa isang insidente na may kinalaman sa fraternity o “frat war.” Kung totoo ang impormasyong ito, lumalabas na ginagamit ang emosyon ng publiko at ang pangalan ng namayapa para sa ibang agenda. Ito ay nagpapaalala sa atin na maging mapanuri sa bawat kwentong naririnig at huwag basta magpapadala sa mga madamdaming pahayag na walang sapat na basehan.

Sagupaang Tiquia at Falcis: Sino ang Nagwagi?

Isa sa mga pinaka-inaabangang tagpo ay ang debate sa pagitan ng political analyst na si Prof. Malou Tiquia at Atty. Jesus Falcis sa programang “Politiko Talks.” Dito, tila nagkaroon ng “lecturing session” nang subukan ni Falcis na gisahin ang kampo ng Bise Presidente tungkol sa confidential funds at ang isyu ng “Mary Grace Piattos.”

Sa palitan ng kuro-kuro, mariing ipinaliwanag ni Prof. Tiquia ang konsepto ng “National Security.” Binigyang-diin niya na hindi lahat ng detalye pagdating sa pondo ng seguridad ay maaaring isapubliko dahil ito ay maaaring maglagay sa panganib sa mga operasyon at sa mga taong sangkot sa pagkalap ng impormasyon.

Hindi nakaporma ang abogado nang ipunto ni Tiquia na may mga bagay na sadyang “confidential” para sa proteksyon ng estado. Kahit pa piliting hingin ang mga pangalan at detalye, nanindigan ang propesora na may tamang proseso at limitasyon ang paglalabas ng impormasyon. Para sa maraming nakapanood, malinaw na “linampaso” ni Tiquia ang mga argumento ni Falcis, na tila naghahanap lang ng butas ngunit hindi naman maunawaan ang kabuuan ng konteksto ng national security.

Maging ang komedyanteng si “Pichi” (impersonator ni Ruffa Mae Quinto) na kasama sa talakayan ay tila naging pampakalma na lang sa mainit na sagutan. Sa huli, lumabas ang galing at karanasan ni Prof. Tiquia sa pagpapaliwanag ng mga komplikadong isyu ng gobyerno kumpara sa pilit na pambabatikos ng kabilang panig.

Ang Hamon sa Publiko

Sa dami ng impormasyong naglalabasan—mula sa “sunog” sa Senado, ang tunay na dahilan ng pagkawala ng ilang indibidwal, hanggang sa mga debate sa pulitika—isa lang ang malinaw: Kailangan nating maging matalino sa pagsasala ng balita. Hindi lahat ng nakikita sa social media o naririnig sa balita ay buong katotohanan. May mga anggulong sadyang tinatakpan at may mga kwentong sadyang binabaluktot.

Ang hamon sa atin ngayon ay huwag maging sunud-sunuran sa dikta ng mga may pansariling interes. Alamin ang totoo, magtanong, at suriin ang mga ebidensya. Huwag tayong magpaloko sa mga drama at palabas na ang layunin lang ay iligaw tayo sa tunay na isyu ng bayan.