Ang Malawakang Sistema ng Pagnanakaw sa Kaban ng Bayan: Paano Naging “Bagsakan ng Pera” ang South Forbes Park at Ang Direktang Utos Mula sa Malacañan

Ang Pilipinas ay muling nasasadlak sa isang matinding krisis ng tiwala at integridad, dulot ng mga naglalagablab at detalyadong akusasyon mula kay dating Ako Bicol Representative Zaldy Co. Sa isang exposé na nagdulot ng “panic mode” sa Malacañang at sa mga pasilyo ng Kongreso, tahasang pinangalanan ni Co sina Pangulong Bongbong Marcos, Speaker Martin Romualdez, at Congressman Sandro Marcos bilang sentro ng isang malalim at malawak na sistema ng korapsyon na naglalayon na ubusin ang pondo ng bayan. Ang mga rebelasyon ay hindi lamang tungkol sa nawawalang pera; ito ay tungkol sa systematic theft na gumagamit ng mekanismo ng gobyerno—mula sa national budget hanggang sa flood control projects—para sa personal na kapakinabangan.

Ang bawat detalyeng inilabas ni Co ay nagpapahiwatig ng isang network ng katiwalian na hindi na maitatago. Ito ang istorya kung paano naging bagsakan ng bilyun-bilyong piso ang mga eksklusibong subdibisyon at kung paano naging personal instruction ang pagnanakaw.

Ang Puso ng Isyu: Ang P55 Bilyong Hati-Hati at Ang Takot ni Co
Direktang binuksan ni Zaldy Co ang kanyang exposé sa paghahayag ng kanyang pangamba na tatangkaing palabasin ng administrasyon na siya ay isang terorista upang “mailibing ako kasama ang katotohanan.” Ang banta na ito ay nagbigay-diin sa kaseryosohan ng kanyang mga akusasyon at ang mataas na pusta sa laban na ito.

Ayon kay Co, nag-ugat ang lahat sa utos ni Speaker Martin Romualdez noong 2022 na kailangan niyang makapag-deliver ng Php2 bilyon kada buwan. Mariing sinabi mismo ni Romualdez na “hati sila ni Pangulong Marcos sa perang iyon”—isang cut na gagamitin bilang “bagsakan at imbakan ng pera mula sa mga SOP collection at deliveries na para sa pangulo.” Ang utos na ito ay nagtatag ng isang malinaw na framework ng pagbabahagi ng ninakaw na pondo sa pinakamataas na antas ng gobyerno.

Pinabulaanan din ni Co ang pahayag ng ICI at Henry Alcantara na Php21 bilyon lang ang napunta sa kanya. Aniya, mula 2022 hanggang 2025, Php6 bilyon lamang ang dumaan sa kanya para ibigay kina Pangulong Marcos at Speaker Romualdez. Ngunit ang mas nakakagulat, idinetalye niya ang mga malalaking insertion na personal na utos umano ni Pangulong Marcos: Php100 bilyon sa 2025 budget at Php97 bilyon flood control insertion sa National Expenditure Program (NEP) ng 2026 National Budget.

Ang Mekanismo ng Pagnanakaw: Mula sa DPWH Hanggang sa South Forbes Park
Ang mga pahayag ni Co ay nagbigay ng isang detalyadong blueprint kung paano gumagana ang sistema ng SOP at kickbacks. Bilang chairman ng House Committee on Appropriations noong 2022, inutusan siya ni Romualdez na maghanap ng source para sa Php2 bilyong monthly delivery.

Ang koneksyon ay dumating kina Yusf Bernardo at DPWH District Engineer Henry Alcantara, na nag-alok ng hatian sa mga proyekto ng DPWH:

22% para kay Speaker Romualdez

2% para kay Yusf Bernardo

1% para kay Alcantara

Ang mekanismo ng paghahatid ng pera ay parang isang complex relay:

Ang mga tao ni Henry Alcantara ay nakikipag-ugnayan sa mga tao ni Co (Paul Estrada at Martisay) upang tumanggap ng pera, na minsan ay ginagawa sa bahay ni Co sa Valle Verde o sa BGC parking.

Pagkatapos, sina Mark at Paul ang nakikipag-coordinate sa tauhan ni Speaker Martin Romualdez na si Joselyn Sireno para sa pagde-deliver ng “maleta-maletang pera”.

Ang destinasyon: ang bahay ni Speaker sa North Forbes Park at kalaunan sa 14 Nara Street South Forbes Park.

Kinumpirma ni Co na siya ay nagko-confirm lang sa text kay Speaker kapag nadala na ang pera. Ang kabuuang halaga ng naihatid sa bahay ni Romualdez mula 2022 hanggang 2025 ay umabot sa mahigit Php55 bilyon—pera na umano’y hinati nila ng Pangulo.

Ang “Remittance” ni BBM at Ang Utos Mula sa Malacañang
Ang sistema ay lalong naging personal nang lumabas ang isyu ng “remittance” para mismo sa Pangulo. Noong Nobyembre 2024, ipinaalam ni Joseph “Jojo” Cadis kay Co na “masama raw ang loob ni Pangulong Marcos, wala raw siyang natatanggap na remittance.”

Dahil dito, inutusan ni Romualdez si Co na mag-deliver ng Php1 bilyon para kay BBM. Ang instruction ay dalhin ang pera sa 30 Tamarin Street South Forbes Park at ibigay kay Jojo Cadis. Sinabi ni Romualdez na ang address na ito ay isang “draft of point na malapit sa bahay ng pangulo,” at si PBBM mismo ang nag-utos na bilhin ang bahay para gamitin bilang “bagsakan at imbakan ng pera.”

Disyembre 2, 2024: Personal na nag-deliver si Co ng Php200 milyon kay Jojo Cadis.

Disyembre 5, 2024: Nag-deliver muli si Co ng Php800 milyon kay Jojo Cadis, na may kabuuang Php1 bilyon.

Ngunit kahit nai-deliver na ang Php1 bilyon at naisama na ang Php100 bilyon insertion sa 2025 budget, nagagalit pa rin daw si BBM.

Sa isang meeting noong Marso 2025, direktang sinabi ni BBM kay Co: “Huwag mo akong pigilan sa mga insertions ko. Huwag ka nang makialam sa budget.” Ito ang nagpatunay kay Co na si BBM mismo ang nag-utos kina Secretary Mina Pangandaman at Usec Adrian Bersamin na ipasok ang Php100 bilyong worth of projects. Ang kawalan ng aksyon ng Pangulo laban kina Pangandaman at Bersamin ay lalong nagpapatibay sa koneksyon.

Ang Ambisyon ni Sandro Marcos: P50 Bilyon Insertion at Ang Banta
Hindi rin nakaligtas sa akusasyon si Congressman Sandro Marcos. Ibinunyag ni Co ang malaking insertion na personal na idinikta ni Sandro taon-taon:

Php9.636 bilyon (2023)

Php40.174 bilyon (2024)

Php1.127 bilyon (2025)

Ito ay may kabuuang Php50.938 bilyon. Aniya, laging may utos si Sandro na ipasok ang kanyang mga proyekto.

Ang mas nakakagulat, nalaman ni Co mula sa mga contractor na galit si Sandro sa kanya dahil kulang ng Php8 bilyon ang insertion na gusto nitong ipasok. Nagbanta umano si Sandro na “ipapatagal ako at magfa-file ng maraming kaso laban sa akin.” Ang banta na ito ay nagpapakita ng kawalang-hiyaan at pag-abuso sa kapangyarihan ng mga opisyal. Nangako si Co na ilalabas ang listahan ng mga proyekto na kasama sa insertions ni Sandro.

Konklusyon: Pananagutan Laban sa Kawalang-Hustisya
Ang mga rebelasyon ni Zaldy Co ay naglalagay sa administrasyong Marcos sa isang napakadelikadong sitwasyon. Ang level ng detalye, mula sa halaga, cut, intermediaries, at tiyak na mga lokasyon tulad ng 30 Tamarin Street, ay nagpapahintulot sa gobyerno na magkaroon ng masusing imbestigasyon.

Ang bilyun-bilyong piso na sinasabing ninakaw ay hindi lamang numero; ito ay pera na dapat sana ay nagamit sa edukasyon, pabahay, at kritikal na imprastraktura na magliligtas ng buhay ng mga Pilipino. Ang Php97 bilyong flood control insertion ay isang malinaw na patunay kung paanong ang pondo ng bayan ay ginagamit para sa personal na greed sa halip na protektahan ang mamamayan.

Ang panawagan sa publiko ay manatiling mulat, ibahagi ang mga impormasyong ito, at hilingin ang pananagutan mula sa pinakamataas na opisyal. Ang paglaban sa korapsyon ay hindi dapat maging trabaho lamang ng isang whistleblower, kundi ng buong bansa na nais makita ang tunay na hustisya at pagbabago.